Chế độ ăn của người mẹ đóng vai trò quan trọng đối với số lượng và chất lượng của một số chất dinh dưỡng có trong sữa mẹ mà cần thiết để cung cấp cho sự phát triển nhanh và nhu cầu năng lượng cao của trẻ sơ sinh. Sơ sinh là thời gian bắt đầu từ lúc sinh ra đến lúc một tuổi; một thời kỳ mà trong đó chế độ dinh dưỡng của chúng có thể ảnh hưởng tới sức khỏe ở tuổi trưởng thành. Chất lượng sữa mẹ dựa vào sức khỏe của người mẹ vì vậy điều quan trọng là bạn phải đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của bạn thông qua các thức ăn có giá trị dinh dưỡng cao để đảm bảo sức khỏe của bạn và của em bé.
Để cung cấp đủ lượng sữa mẹ trong suốt 6 tháng tới, bạn sẽ cần bổ sung thêm 2000kJ mỗi ngày. Dự trữ mỡ trong thời kỳ mang thai đóng góp một phần năng lượng tuy nhiên phần lớn năng lượng bổ sung thêm có được nhờ việc ăn nhiều các thức ăn giàu chất dinh dưỡng của bạn. Nuôi dưỡng bé sơ sinh đòi hỏi sự kiên nhẫn, năng lượng và sự tự tin, cùng toàn bộ sự trợ giúp của chế độ dinh dưỡng tốt. Bạn có thể đáp ứng tất cả nhu cầu chất dinh dưỡng của bạn nhờ một chế độ ăn cân bằng đủ chất. Bạn sẽ thấy là nhu cầu về protein và các acid béo thiết yếu không tăng nhưng vẫn ở mức khá cao như trong thời kỳ mang thai. Lượng bổ sung Cabohydrate tăng cao hơn để cung cấp thêm cho dự trữ glucose mà những bà mẹ đang cho con bú cần để sản xuất đường của sữa mẹ là lactose. Hướng dẫn về thực phẩm dưới đây có thể được sử dụng như là một hướng dẫn để đáp ứng nhu cầu tăng lên của bạn đối với việc tiêu hao năng lượng.
Khẩu phần khuyến nghị mỗi ngày cho từng nhóm thực phẩm từ Thực phẩm cho sức khỏe: Hướng dẫn về chế độ ăn đối với người Úc trưởng thành (Bao gồm bản sửa đổi về canxi theo bản giá trị dinh dưỡng tham khảo đối với Úc và New Zealand, 2006)
| Nhóm thực phẩm | Số bữa 8100-10900kJ/ngày | Ví dụ của một bữa |
|---|---|---|
| Ngũ cốc | 5 đến 7 | 2 lát bánh mì ngũ cốc nguyên cám hoặc đậu nành 1chén ngũ cốc nguyên cám 1 chén mì ý hoặc cơm đã nấu chín ½ chén đồ ăn điểm tâm |
| Hoa quả | 5 | 1 quả cỡ trung bình hoặc lớn ví dụ như quả cam 2 quả cỡ nhỏ ví dụ như quả mơ 1 chén hoa quả đóng hộp ½ chén nước hoa quả 1½ thìa hoa quả khô |
| Rau | 7 | 1 chén rau lá xanh ví dụ như rau bina ½ chén rau sống hoặc nấu chín (luộc) |
| Các sản phẩm từ sữa | 3 | 250 ml sữa giảm hoặc ít béo. 200g sữa chua giảm hoặc ít béo 40g hoặc 2 lát phomat giảm hoặc ít béo |
| Thịt/tương đương thịt | 2 | 2 quả trứng 65-100 g (cỡ bằng lòng bàn tay) thịt nấu chín 80-120 g (cỡ bằng lòng bàn tay) cá nấu chín ½ chén đậu lăng nấu chín |
| Khác | 0 đến 2½ | 1 (40 g) bánh donut 3 (35 g) bánh bích quy ngọt ½ thanh chocolate nhỏ (25 g) |
Cảm giác khát
Bạn có thể khát nước suốt cả ngày, đặc biệt trong lúc cho con bú và đây là một cảm giác bình thường vì tạo ra sữa cần nước. Để duy trì tình trạng nước của bạn, cần bổ sung thêm 500ml (2 cốc) nước mỗi ngày. Bạn có thể nói bạn bị mất nước dựa vào mầu hoặc nước tiểu của bạn. Nước tiểu mùi khai đậm và màu vàng sẫm chỉ ra tình trạng mất nước và nước tiểu trong thể hiện đủ nước. Giữ chai nước bên mình trong khi cho con bú và suốt ngày để ngăn ngừa cơn khát của bạn.
Những mối quan tâm phổ biến về dinh dưỡng trong thời kỳ cho con bú
Một số phụ nữ có thể cần bổ sung vitamin hoặc khoáng chất trong thời gian cho con bú để cải thiện chất lượng sữa của họ. Những người ăn chay trường và ăn kiêng dễ bị thiếu hụt một số chất dinh dưỡng vì vậy người ta khuyến nghị rằng họ nên tư vấn các chuyên gia dinh dưỡng hoặc các bác sĩ về việc sử dụng sản phẩm bổ sung. Do sự thay đổi chế độ ăn và vùng đất, sự thiếu hụt I ốt trở nên phổ biến ở nhiều nước gồm cả Australia. Vì thời kỳ cho con bú có nhu cầu I ốt cao nhất so với bất cứ thời kỳ nào trong cuộc đời hoặc bất kỳ nhóm tuổi nào, nhiều nhà chăm sóc sức khỏe khuyến cáo nên uống một sản phẩm bổ sung I ốt (Hãy hỏi bác sĩ của bạn nếu bạn có bệnh tuyến giáp).
Những điều bị cấm trong thời kỳ cho con bú
Bạn được phép ăn thỏa thích các thức ăn bị cấm trong thời gian mang thai ngoại trừ việc bạn nên tránh ăn các loại cá có chứa hàm lượng thủy ngân cao. Rượu có thể dễ dàng tiết qua sữa mẹ vì vậy để giảm nguy cơ độc tố rượu gây hại; thì an toàn nhất là không nên uống rượu. Trong trường hợp đặc biệt, bạn nên cho bé bú trước khi nâng cốc chức mừng sức khỏe em bé sau sinh hoặc vắt sữa của bạn trước khi nâng cốc rồi cho bé uống sữa sau đó. Trung bình, một giờ chuyển hóa 10mg ethanol là lượng có trong một cốc rượu tiêu chuẩn, điều này khác nhau tùy thuộc mỗi người vì vậy để an toàn bạn nên cho bú ít nhất khoảng 2-3 giờ sau khi uống một cốc rượu. Một cốc rượu trung bình ở nhà hàng cỡ khoảng 1,4-1,6 lần cốc rượu tiêu chuẩn. Cũng không nên hút thuốc lá trong thời kỳ cho con bú vì nicotine có trong sữa mẹ có khả năng gây độc đối với trẻ sơ sinh làm tăng nguy cơ gây cơn đau bụng và chết trong nôi. Hút thuốc thụ động cũng có hại cho em bé của bạn đặc biệt trong năm đầu đời, vì vậy bạn hãy cố gắng giữ em bé tránh xa bất kỳ ai đang hút thuốc vào mọi lúc.
Chế độ ăn của người mẹ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa cơn đau bụng sơ sinh
Có những loại thức ăn đặc biệt nếu người mẹ ăn có thể gây ra cơn đau bụng cho em bé đang bú của cô ấy. Cơn đau bụng sơ sinh xảy ra ở những bé sơ sinh khỏe mạnh dưới 3 tháng tuổi, khóc liên tục cả ngày và/hoặc cả đêm không do nguyên nhân gì. Khóc có thể kéo dài hơn 3 giờ, xuất hiện hơn 3 lần mỗi tuần và những em bé sơ sinh này trông mệt lả. Nguyên nhân của cơn đau bụng này vẫn chưa được hiểu rõ dù vậy một giả thuyết có thể là do chế độ ăn của người mẹ. Những loại thức ăn nhạy cảm có nguy cơ cao phổ biến là các loại rau họ cải (bắp cải, súp lơ và súp lơ xanh (broccoli)), sô cô la, caffeine, các thức ăn nhiều gia vị và thức ăn gây dị ứng như các sản phẩm từ sữa, lúa mì, đậu nành, hành và lạc. Bạn có thể chọn loại bỏ những thức ăn này khỏi chế độ ăn của mình mỗi loại một lần, để tìm ra thủ phạm. Một chút lưu ý nếu bạn loại các sản phẩm sữa khỏi chế độ ăn, bạn cần ăn thêm các loại thức ăn giàu canxi hoặc dùng sản phẩm bổ sung canxi để duy trì sức khỏe của bạn. Trước hết bạn nên nói với bác sĩ của mình để giúp xác định loại thức ăn có thể gây ra vấn đề này.
Giảm cân trong thời gian cho con bú
Dù việc cho bú có thúc đẩy giảm cân hay không thì vẫn còn chưa rõ ràng nhưng số cân nặng giảm đi khác nhau rất nhiều giữa các bà mẹ đang cho bú. Nói chung các bà mẹ đang cho con bú giảm từ ½ – 1 kilogram một tháng trong 4 đến 6 tháng đầu tiên, tuy nhiên một số khác có thể duy trì hoặc tăng cân. Những phụ nữ thừa cân đang hạn chế nạp năng lượng và tham gia các hoạt động vừa phải để giảm 2kg mỗi tháng trong thời gian đầu sau khi sinh ảnh hưởng không nhiều tới việc sản xuất sữa của họ và sự phát triển của em bé, nhưng ngược lại việc hạn chế năng lượng quá mức có thể làm cản trở việc sản xuất sữa. Vì vậy nếu bạn muốn giảm cân nhanh chóng, hãy lưu ý đừng quá hạn chế cung cấp năng lượng và dinh dưỡng vì sức khỏe của em bé đang bú của bạn.
Khuyến nghị bú mẹ và thời gian cho bé ăn dặm
Trong suốt thời kỳ sơ sinh, nhu cầu dinh dưỡng được đáp ứng đầu tiên bởi sữa mẹ hoặc sữa bột công thức và sau đó, những thức ăn bổ trợ không chứa đường, muối hoặc gia vị được cho trẻ ăn khi sữa mẹ hoặc sữa bột công thức không cung cấp đủ nhu cầu của trẻ. Các bà mẹ được khuyến nghị nên cho con bú hoàn toàn trong thời gian 4-6 tháng đầu tùy theo yêu cầu mà có cách tốt nhất để duy trì sự tiết sữa. Thời điểm tốt nhất cho trẻ sẵn sàng ăn dặm là khi chúng có thể điều khiển được đầu và cổ, nhai được, đưa tay lên miệng, có thể ngồi dựa và háu ăn. Bạn có thể tham khảo bảng hướng dẫn dưới đây để có thể biết thời điểm con bạn cần ăn dặm. Hãy nhớ cho trẻ ăn từng loại thức ăn một và đợi ít nhất 2 -3 ngày trước khi bắt đầu cho trẻ ăn loại thức ăn khác để nhận biết nếu trẻ bị bất kỳ phản ứng dị ứng nào.
Bảng 1 dữ liệu được lấy từ danh sách, dinh dưỡng: Những điều cần thiết mà mỗi bậc cha mẹ cần biết, từ viện Hàn lâm Nhi khoa của Mỹ
| Tháng tuổi | Các thức ăn cần thiết |
|---|---|
| 0-6 | Hoàn toàn bú mẹ hoặc sữa bột cho trẻ sơ sinh |
| ~6 | Sữa mẹ cùng các thức ăn khác cần được cung cấp
|
| ~8 |
|
| 8-10 |
|
| 10-12 |
|